37. gebelik haftasından sonra doğum eylemi başlamadan zarların yırtılmasına erken membran rüptürü (EMR) denir. Eğer zarlar 37. gebelik haftasından önce yırtılırsa preterm prematür membran rüptürü (PPROM) denir. Amniyon zarlarının ve amniyon sıvısının bebeğin sağlıklı gelişimi için önemi büyüktür. Bu kese gelişen bebeği dış etkenlere karşı korur, içerdiği sıvı bebeğin rahat hareket etmesine olanak sağladığından kas gelişimine yardımcı olur, bebeğin sabit sıcaklıkta bulunmasını sağlar, darbelere karşı yumuşak bir yastık görevi görür. Tüm gebeliklerin %10’unda görülür ve çoğunun sebebi saptanamaz.
Tanı: Anne adaylarından alınan hikaye tanı da çok önemlidir. Genelde zarların yırtıldığını ani su boşalması şeklinde fark ederler. Bazen zar yırtılması yukarı seviyeden olur ve suyun akışından emin olunmaz. Akıntıda artma veya çamaşırda ıslaklık hissi olabilir. O zaman tanıda yardımcı yöntemler kullanılır.
Perineye ped yerleştirilip sıvı akışının olup olmadığı kontrol edilebilir veya vajinal muayene esnasında spekulum yardımıyla hasta öksürtülerek sıvı akışı denetlenebilir USG’ de amniyon azlığının tespiti PPROM şüphesini artırır ancak tanısal değildir Steril spekulum muayenesinde sıvının görülmesi ile veya nitrazin testi denilen özel renk değiştiren indikatörler yardımı ile tanı konulabilir
Riskler:
Yönetim: 37. gebelik haftasından büyük gebelikler: Doğum %50 olguda ilk 12-24 saat içinde kendiliğinden başlayacağı için beklenir. Ancak doğum ilk 12-24 saat içinde gerçekleşmezse indüksiyon başlanır. İndüksiyonun başarısız olması veya fetal sıkıntı olması durumunda sezaryen gereklidir.
34-37. haftalar arası gebelikler: İlk yapılması gereken bebeğin akciğer gelişimini değerlendirmek olmalıdır. Akciğer gelişimi matür ise doğum gerçekleştirilir. Rahim içi enfeksiyon riski için gün aşırı tam kan sayımı , NST, biyofizik profil ile takip yapılır. Antibiyotik proflaksisi ( enfeksiyon önleyici tedavi ) uygulanır. Rahim içi enfeksiyon varsa veya bebekte sıkıntı varsa doğum gerçekleştirilir.
24-34. haftalar arası gebelikler: Rahim içi enfeksiyon bulguları varsa doğum yaptırılır. ( Özellikle tahmini doğum ağırlığı 1500 gr.’ın üzerinde ise. ) Enfeksiyon bulguları yoksa proflaktik antibiyotik başlanır, akciğer gelişimi için steroid başlanır, 2-4 hafta aralıklarla USG ile takip yapılır. Eylem başlarsa durdurmaya çalışmanın bir anlamı olmadığı gösterilmiştir.
24. haftadan küçük gebelikler: Bebek kayıp oranı çok yüksektir. Bu nedenle müdahale etmeden kendi halinde takip veya gebeliğin sonlandırılması planlanır. Steroidlerin, antibiyotiklerin veya eylemi durdurmaya çalışmanın bir anlamı olmadığı gösterilmiştir.